Obowiązek podatkowy powstaje:
- z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej;
- z chwilą podjęcia uchwały o podwyższeniu kapitału spółki mającej osobowość prawną;
- z chwilą złożenia oświadczenia o ustanowieniu hipoteki lub zawarcia umowy ustanowienia hipoteki;
- z chwilą uprawomocnienia się odpowiedniego orzeczenia sądu, doręczenia wyroku sądu polubownego lub zawarcia ugody
- z chwilą powołania się przez podatnika na fakt dokonania czynności cywilnoprawnej – jeżeli podatnik nie złożył deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych w terminie 5 lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku, a następnie powołuje się przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt jej dokonania.
Podmioty, na których ciąży obowiązek podatkowy:
- przy umowie sprzedaży – na kupującym;
- przy umowie zamiany – na stronach czynności;
- przy umowie darowizny – na obdarowanym;
- przy umowie dożywocia – na nabywcy własności nieruchomości;
- przy umowie o dział spadku lub o zniesienie współwłasności – na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności;
- przy ustanowieniu odpłatnego użytkowania, w tym także nieprawidłowego oraz odpłatnej służebności – na użytkowniku lub nabywającym prawo służebności;
- przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego – na biorącym pożyczkę lub przechowawcy;
- przy ustanowieniu hipoteki – na składającym oświadczenia woli o ustanowieniu hipoteki;
- przy umowie spółki cywilnej – na wspólnikach, a przy pozostałych umowach spółki – na spółce.